Азаматтық қоғам – мемлекеттің тірегі

Азаматтық қоғам – әрбір азаматтың әлеуметтік, экономикалық және саяси өмірге араласуына мүмкіндік беретін, халық пен билік арасындағы сенімді байланысты қамтамасыз ететін құрылым. Оның құрамына үкіметтік емес ұйымдар, қоғамдық бірлестіктер, еріктілер қозғалысы, кәсіподақтар, кәсіби қауымдастықтар, жастар ұйымдары және басқа да азаматтық бастамалар кіреді.

2024 жылғы мәліметтерге сәйкес, Қазақстанда 22 мыңнан астам үкіметтік емес ұйым тіркелген. Олардың басым бөлігі білім беру, денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау, адам құқықтары және әлеуметтік қорғау салаларында белсенді қызмет атқарады. Бұл ұйымдардың белсенділігі мемлекеттік шешімдерге азаматтық қоғам өкілдерінің қатысуын қамтамасыз етіп, әлеуметтік мәселелерді шешуге ықпал етуде.

Ұлттық құрылтай – халық үніне құлақ асатын мемлекет моделінің айғағы

Президент Тоқаевтың бастамасымен құрылған Ұлттық құрылтай – билік пен халық арасындағы диалогтың жаңа үлгісі. Оның негізгі мақсаты – ел ішіндегі маңызды әлеуметтік, экономикалық, мәдени және саяси мәселелерді ашық талқылау. Бұл алаң азаматтардың ұсыныстары мен сын-ескертпелерін билікке жеткізудің тиімді құралына айналды.

Ұлттық құрылтай құрамына қоғамның әртүрлі саласынан – ғылым, мәдениет, бизнес, ауыл шаруашылығы, жастар ұйымдары мен этномәдени бірлестіктерден шыққан өкілдер кіреді. Бұл әртүрлі көзқарастар мен ұсыныстардың ескерілуіне мүмкіндік береді, яғни шынайы плюрализм мен инклюзивтілік қағидаттары жүзеге асырылуда.

Қоғамдық кеңестер мен кәсіподақ ұйымдарының рөлі

Мемлекеттік және жергілікті басқару органдары жанынан құрылған Қоғамдық кеңестер – азаматтардың шешім қабылдау процесіне қатысу мүмкіндігін кеңейтетін маңызды институттардың бірі. Қазіргі таңда елімізде 250-ден астам қоғамдық кеңес жұмыс істейді. Олар нормативтік құқықтық актілер жобаларын талқылап, қоғамдық бақылау жүргізіп, мемлекеттік органдар жұмысының ашықтығын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаруда.

Сондай-ақ кәсіподақ ұйымдары – еңбек құқықтарын қорғау мен әлеуметтік әділеттілік орнатудағы негізгі құралдардың бірі. Елімізде 2 миллионнан астам адам кәсіподақ ұйымдарының мүшесі болып табылады. Олар жұмысшылардың құқықтары мен мүдделерін қорғап қана қоймай, еңбек дауларының алдын алуға, қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге бағытталған нақты ұсыныстар жасап келеді.

Ашықтық пен есептілік – сенімді арттырады

Азаматтық қоғам институттарының тиімділігі – халықтың оларға деген сенімі мен қолдауына тікелей байланысты. Осы ретте, мемлекет пен азаматтық сектор арасындағы серіктестікті нығайту, қаржылық және құқықтық қолдау тетіктерін жетілдіру, ақпараттың ашықтығын қамтамасыз ету – басты міндеттердің бірі. «Ашық бюджет», «Қоғамдық бақылау картасы», «E-Otinish» сияқты цифрлық платформалар – осы бағыттағы нақты қадамдар болып табылады.

Қорытынды

Белсенді азаматтық қоғам – әділетті және ашық мемлекеттің негізі. Қазақстанда азаматтардың еркін пікір білдіруі, қоғамдық бастамаларға қатысуы және билікпен ашық диалог орнатуы үшін барлық алғышарттар жасалып жатыр. Бұл үрдіс жалғасын тауып, мемлекеттің демократиялық даму жолында алға ілгерілеуін қамтамасыз етеді.

Ахмет АТАК